Bert Hadders heeft samen met zijn band De Nozems een aantal fantastische dampende Grunneger rockplaten gemaakt met teksten die verhalen vertelden over vooral Oost-Groningen. Die teksten komen eigenlijk nog beter tot hun recht in de setting die Hadders voor zijn nieuwe album heeft gekozen. Hij onderkende zijn eigen beperkte vermogens als gitarist en ging gitaarlessen nemen bij Joost Dijkema, maar al snel bleek dat het een veel beter idee was om samen met Dijkema te gaan spelen en zingen.
Kokeleko is een subliem album van Groningstalige liedjes waarin opmerkelijke Grunnegers centraal staan, waaronder eentje die, moet ik met enige schroom bekennen, nog verre familie is ook, namelijk Okke Kluun, de laatste Groninger die op de Grote Markt publiekelijk is opgehangen. Mooie intieme liedjes, door Hadders mooi gezongen, met fraaie subtiele gitaarbegeleiding van Joost Dijkema. We zouden de Nozems er bijna door vergeten, al was ik erg verknocht aan die lekkere Grunneger rock van die band. Maar dit is een erg mooi plaatje geworden. Petje af heren!
‘Het was ineens alsof mijn eigen bassist in die wagon zat’
Beno Hofman vertelt het verhaal van de muzikale Joodse familie Stoppelman in Cultuurhuis De Klinker in Winschoten.foto huisman Mediainki de jonge
Ze schnabbelden op feesten en partijen, de Stoppelmannen, maar in de oorlog stierf de muziek samen met hen een stille dood. Tot gisteren.
Zichtbaar aangeslagen staat zanger-liedschrijver Bert Hadders op het podium van Cultuurhuis De Klinker in Winschoten. ‘Dreumer’, zingt hij, ‘Bist ’n dikke dreumer…’
Het is een van de vier liedjes die hij heeft gemaakt voor de muzikale voorstelling Streekgenoten; Joden in de Veenkoloniën , die op deze zondagmiddag in première gaat.
Achter hem staat het Veenkoloniaal Orkest, met dirigent Lubertus Leutscher op de bok. Hij laat de violen dansen, de houtblazers teder fluisteren, het publiek is muisstil en zelfs de hoesters houden even hun adem in.
Geschiedverteller Beno Hofman, in geruit kostuum gestoken, neemt een slok van zijn glaasje water. En aan de rand van het podium zit het Bolotny Trio van klezmermuzikanten Sergei Bolotny, Don Hofstee en Tim Nobel, die tevens arrangeerde.
‘Dien leven dat is hier en nou’, zingt Hadders. ‘Bouw die ’n huus, zuik die ’n vrouw…’
Hij is bleek.
Dit lied gaat over Har-tog Stoppelman, een zoon van Lazarus, een van de muzikanten van het familieorkest dat in de jaren 20 en 30 menig bruiloft en partij opluisterde.
Beno Hofman deed nauwkeurig onderzoek naar hun familiegeschiedenis en vertelt hun verhaal aan het publiek: hoe de familie Stoppelman zich in Oude Pekela vestigde, daar in de Veenkoloniën net als veel andere Joden heel veel werk niet mocht doen, en zich stortte op de muziek- en dansbusiness: dansleraren werden ze, en muzikanten in hun familieorkest. Hadders bezingt hoe de oudste zoon naar Palestina wil, maar daar door zijn eigen vader van af wordt gehouden. Het is een fantasieverhaallijntje. Niet echt gebeurd.
‘Dit vlakke laand is nou dien laand’, zingt hij. En: ‘Tou goa nait vot, blief hier bie mie, dien voader holt zoveul van die…’
Deze ruim twee uur durende muziekvoorstelling is een eerbetoon aan de familie Stoppelman uit Oude Pekela en vertelt tegelijkertijd iets over het rijke Joodse muziekleven in de Veenkoloniën.
Het fraai geïllustreerde boekje dat de voorstelling begeleidt, verhaalt over Lazarus Stoppelman die met zijn vrouw Bloemke een groot gezin van negen kinderen stichtte. Met zijn zeven zonen stichtte Lazarus zijn orkest. Een foto toont de mannen met hun instrumenten, de trommels, de viool, de contrabas, de trompet en de tuba en de klarinet. ‘Goede muziek’ zo luidde de wervende tekst van een advertentie uit die tijd: ‘concurrentie onmogelijk’.
Toen vader Lazarus in 1931 stierf, zetten zijn zonen en kleinzonen zijn muzikale erfenis voort. Alleen zijn oudste zoon Daniel ‘Lassie’ Lazarus en Hartog ‘Herman’ Stoppelman werden professioneel muzikant.
Bert Hadders is professioneel muzikant. Hij heeft ook wel vaak op bruiloften en partijen gestaan, goed, het was niet zijn allerliefste lievelingswerk, maar, dat weet elke muzikant met een beetje rock-’n-roll in zijn donder: spelen is spelen, een gig is een gig en met een paar consumptiebonnen en genoeg te ouwehoeren heb je zomaar een mooie avond.
Maar in de pauze, net, gebeurde er iets in De Klinker. Er kwam een man naar hem toe met een briefje, meneer Kuiper. Zijn vader had Lassie Stoppelman nog gekend. En op een dag, de oorlog was toen al een paar jaar aan de gang, stond de vader op het Hoofdstation in Groningen toen hij zijn naam hoorde roepen.
Hij keek: het was Lassie. In een wagon. Hij zei: ‘Doe ze nog ee’m de groet’n in Oal Pekel’.
Lassie werd, net als de andere leden van het niet te beconcurreren familieorkest Stoppelman, vermoord. Dus staat Bert Hadders op het podium en zingt zijn lied over de dromende muzikant en beseft ineens iets.
En na afloop van de voorstelling, als het publiek een staande ovatie heeft gebracht en de bloemen zijn uitgedeeld, zegt hij: ,,Ik zong over die familie, ineens zag ik Lassie, en werd het net alsof de bassist van mijn eigen bandje in een wagon zat, een jongen waarmee ik lol had kunnen hebben na het optreden. Ik dacht: ik zing voor deze mannen, zij kunnen het niet meer doen.’’
De voorstelling is nog te zien in Hoogeveen, Stadskanaal en Westerbork. Met de groeten van Lassie…
De K. ter Laanprijs 2018 gaat naar streektaalmuzikant en ambassadeur van het Nedersaksisch, Bert Hadders. De uitreiking is vrijdag 5 april.
De K. ter Laanprijs, 1000 euro en een bronzen beeldje van kunstenares Natasja Bennink uit Ezinge, wordt sinds 1985 door stichting t Grunneger Bouk uitgereikt aan mensen en instellingen die zich verdienstelijk hebben gemaakt en dat nog steeds doen, voor de Groninger taal en cultuur.
Niet aflatende inzet op vele fronten
De jury (schrijfster en dichteres Fieke Gosselaar, Eddy de Jonge (directeur Groninger Archieven), Jan Groenbroek (stichting t Grunneger Bouk) en Louis van Kelckhoven (streektaalredacteur Dagblad van het Noorden) roemt de niet aflatende inzet op vele fronten van Hadders voor de streektaalmuziek.
Bosklopper Gala
Bert Hadders (1962, 2e Exloërmond) zette in 2018 een streep door zijn begeleidingsband De Nozems, waarmee hij in 2015 de met de Dagblad van het Noorden streektaalprijs bekroonde klassieker De Bosklopper Tapesuitbracht. Twee jaar eerder won Hadders de Grunny van RTV Noord. Met Ginet Venema nam Hadders het initiatief tot het Bosklopper Gala dat dit jaar voor de derde keer plaatsvindt.
Een onwaarschijnlijke hit
Met Otto Groote is Hadders het gezicht van De Grup, terwijl hij met Joost Dijkema langs zaaltjes en theaters trekt met Kokeleko waarvan de liedjes op cd zijn verschijnen. Ondertussen scoort Hadders een, zoals het zelf noemt, onwaarschijnlijke hit met Der zit gain schot in mie.
Streekgenoten
Afgelopen zondag zong hij nog in de voorstelling Streekgenoten; joden in de Veenkoloniën in Winschoten. ,,Als er niet zoveel muziek in Bert Hadders zat zou je hem de stille kracht achter de Groningstalige streektaalmuziek noemen’’, aldus de jury.
Deze prachtege pries
Hadders, in 2015 benoemd tot ambassadeur van de Nedersaksische taal zegt: ,,Groag moak k n stee vrij op bozzem veur dizze prachtege pries, dij veural zoveul weerd is deur alle veurgoande winnoars. Dat mien noam nou veur aaiwig verbonden is mit illustere veurgangers as Marcel Hensema, Hans van der Lijke en Jan Veldman, vervult mie mit grote trots. Bin der slim wies mit!’’
De K. ter Laanprijs wordt vrijdag 5 april (16.00 uur) uitgereikt in restaurant De Boerderij bij de Fraeylemaborg in Slochteren.
De Grup speelde afgelopen vrijdag voor een volle en zeer enthousiaste zaal in Engerhafe.
In de Gulfhof Ihnen Folkclub hadden zich een dikke honderdtwintig bezoekers verzameld. Hoewel de meesten voor bandlid en lokale grootheid Otto Groote kwamen zongen sommige bezoekers woordelijk mee met de Groningstalige nummers van Grupper Bert Hadders.
