Het orkest op de foto bestaat uit vader Stoppelman en zijn zeven zonen. In de eerste decennia van de vorige eeuw zetten zij de toon op menig dorpsfeest, kermis of bruiloft in Oost-Groningen.

De mannen verplaatsten zich per fiets en dankten hun populariteit, naast hun muzikale vakmanschap, aan het feit dat ze geen alcohol dronken waardoor ze ook aan het eind van de avond nog zuiver en in de maat speelden.

Over deze familie maakten we 5 jaar geleden de voorstelling ‘Streekgenoten’ waarbij wijlen Beno Hofman het verhaal vertelde en ik een aantal liedjes schreef die met het Veenkoloniaal Symfonie Orkest uitgevoerd werden.

Over de Stoppelmans’ was weinig te vinden: Deze foto en wat krantenberichten.

Nabestaanden leken er niet te zijn want de gehele familie werd naar het oosten afgevoerd en door de Nazi’s vermoord.

Daarvoor was geen enkele aanleiding behalve het feit dat ze van Joodse komaf waren.

Vorige week werd ik benaderd door Lotta Reekers en een aantal studenten van de Hanze-opleiding Medialism.

Zij hadden een documentaire gemaakt over een zekere Eugen Stoppelman die acht concentratiekampen had overleefd en zijn belevenissen op papier had gezet.

De vraag was of mijn liedje in de film mocht.

Uiteraard.

Ik stuurde ook nog de door Gijs van Veldhuizen geproduceerde instrumentale versie mee waarin de melodie gespeeld wordt door Heta Salkolahti.

Gisteren was de première van de film in het Forum.

Het begon met een drone-shot van de toegangsweg naar Auschwitz, Heta’s viool viel in en op het moment dat de drone de poort met de cynische woorden ‘Arbeit macht frei’ passeert komt de brug van het nummer. Alsof het er voor geschreven was.

Omdat ik niks over de familie wist had ik een verhaal verzonnen over een gesprek tussen vader en een van zijn zonen over eventuele emigratie.

Zoon ziet eind jaren dertig de bui al hangen en stelt voor om naar Palestina te vertrekken. Vader vindt dat niet nodig: ‘Dit vlakke laand, is nou dien laand’.

Woorden met verstrekkende gevolgen.

Dreumer, doe bist n dikke dreumer

Dien leven dat is hier en nou

Bouw die n huus, en zuik n vraauw

Dreumer

Dit vlakke laand…is nou dien laand

Dreumer

Loater, hest t altied over loater

De riekdom van t beloofde laand

Is niks aans as n bak mit zaand

Dreumer

Tou, goa nait vot, blief hier bie mie

Dien voader holt zoveul van die

Dreumer

Dreumer, doe bist n dikke dreumer

Luuster nait noar dwoazenproat

Drink op, goa sloapen, tis al loat

Dreumer

Dit vlakke laand…is nou dien laand

Marco Borsato hoeft nog niet te denken aan een terugkeer.

Iemand stuurde me een met Kunstmatige Intelligentie ‘gecomponeerd’ lied.

Alles erop en eraan: tekst, melodie, zang, instrumenten.

Zuiver, in de maat en naadloos passend in het repertoire van Marco of Suzan en Freek.

Het was binnen een minuut klaar, zei ze.

‘Poëzie is de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie’, leerde ik op school.

Die gedachte van de dichter Willem Kloos is toepasbaar op alle kunst.

Het idee dat ieder mens een unieke ontwikkeling doormaakt die zijn of haar kunstuiting uniek maakt spreekt mij bijzonder aan.

Helemaal als meerdere mensen hun ervaringen combineren.

Gisteren was zo’n dag.

Ik speelde met Jan Kuiper in Niehove.

De Eisseshof is een oud café in een oud Gronings dorpje.

Het bovenzaaltje was gevuld met een zeer divers publiek

.

Jan is zo’n uniek geval dat A.I. nooit kan verzinnen:

Een zeer goede schrijver/dichter/yoga-leraar/ gitarist die speelde met Afrikanen, Indiërs, Roma’s en gitaarhelden als Jan Akkerman en Stochelo Rosenberg.

Combineer dat met een Groningstalige liedjesschrijver die zeer basaal gitaar speelt en je krijgt een unieke middag.

We hadden van te voren niks afgesproken zodat we elkaar ook verrasten.

Jan speelde moeiteloos mee met wat ik hem voorschotelde, deed een spoken word performance met zo’n gestemde wokpan, gaf Indiase ritme-les en las gedichten voor.

Ik speelde m’n nieuwste liedje (van j.l. vrijdag), vertelde verhalen, las voor en zong voor het eerst in het Nederlands.

Het publiek luisterde, lachte hard, pinkte hier en daar een traantje weg en ging volledig mee op elke weg die we insloegen.

Kortom een middag die geen enkel computerprogramma had kunnen verzinnen.

Je hoort de hele dag over dat de verbinding mist en dat we elkaar niet meer begrijpen.

Daar was gisteren helemaal niks van te merken…

Foto’s: Christel Elshout

De afgelopen dagen was ik in Ditzum op uitnodiging van de fantastische Mette Isager.
Ik mocht een paar dagen in haar huisje aan de haven om liedjes te schrijven.
Ik kwam binnen, ging zitten, keek naar buiten naar de met sneeuw bedekte haven en tien minuten later was het liedje klaar.
Ik had de jas nog aan!

Vanmiddag loerde ik tijdens een wandeling bij een galerie naar binnen en zag Katja Zwezerijnen zitten die ooit een theatercafé in Groningen runde en sinds 3 dagen galeriehouder te Ditzum is. We dronken wat, ik kocht een schilderijtje en schonk die aan Mette.

Alweer een goed besteed weekend want morgenmiddag (23-11) spelen Jan Kuiper en ik in de Eisseshof te Niehove.

Ditzum

Buiten is het wit van sneeuw
je leeft hier in een andere eeuw
Ik tel de masten van de vissersvloot
Vroeger is nog lang niet dood

Een driekleur wappert in de wind
Op de kade speelt een stenen kind
De afslag ruikt naar verse vis
Het is hoe het was, ‘t Is hoe het is

De veerboot nadert over zee
Zij brengt misschien verse mensen mee
Een engel in de vensterbank
Zegt welkom thuis, brood op de plank

Mijn stemmen klinken nu gedempt
Een wagen glijdt, te hard geremd
En verder nergens volk op straat
In Ditzum is het al vroeg laat

Buiten is het wit van sneeuw
Je leeft hier in een andere eeuw
Ik tel de masten van de vissersvloot
Vroeger is nog lang niet dood

Spiekeroog is een van de kleinste Waddeneilanden. Er is geen autoverkeer en er woont maar een handjevol mensen.

Ondanks dat ik er al vaak heb opgetreden lukt het me toch steeds weer er te verdwalen.

Afgelopen zaterdag liep ik ’s nachts van de afterparty in Otto’s huisje naar mijn hotelkamer aan de andere kant van het dorp en na een half uur dwalen moest ik toegeven dat ik niet meer wist waar ik was.

Ik had mijn telefoon aan de vaste wal gelaten dus google maps bood ook geen uitkomst.

Het was stikdonker en een beetje mistig maar in de verte hoorde ik eng’len zingen.

Dichterbij gekomen bleken het twee meisjes van een jaar of achttien te zijn die in het gezelschap van een lichtelijk beschonken jongeman hedendaagse Duitse liedjes zongen.

Tot mijn verbazing waren ze ook bij ons optreden geweest en begroetten me met een enthousiast ‘Hey, da ist der Sänger!’

Er was drank en wat te roken en er ontstond een spontaan feestje. Op een kruispunt midden in het dorp.

De meisjes zongen goed en meerstemmig en kenden alle teksten uit hun hoofd.

Als een geestverschijning doemde vervolgens in de mist een kleine Aziatische vrouw op.

Ze was prachtig, lichtelijk extravagant gekleed en sprak ons in het Frans aan.

Terwijl ik nog naar woorden zocht knoopten de drie Duitse pubers onmiddellijk een gesprek aan in vlekkeloos Frans.

De vrouw bleek uit Vietnam te komen en bezat een winkel in bijouterieën op het eiland. Ze kon ook prachtig zingen. Je verzint het niet, hè.

Uiteindelijk werd ik keurig bij mijn hotel afgeleverd.

Een wonderlijke nacht..

Op de foto Otto Groote op de heenweg naar Spiekeroog (foto Carina Schiller)

Voor het Dagblad van het Noorden schreef ik muziek voor de podcast ‘Het verdwenen meisje’ die inmiddels al meer dan een half miljoen keer beluisterd is.
Nu is er ‘De moord op mijn vader’ over de liquidatie van Gerard Meesters, hemelsbreed een kilometer verderop. Ook daarvoor maakte ik muziek.

Rob Zijlstra, misdaadjournalist van het DvhN was al heel ver met de research voor deze podcast toen hij door ziekte geveld werd. Liselotte Schüren en Jeroen Kelderman maakten het af.
Het is een gruwelijk en tegelijk fascinerend verhaal geworden.
Beluister nu de eerst drie afleveringen op Spotify of op andere streamingdiensten.